Co powinien umieć czterolatek
Niełatwo jednoznacznie określić , że "trzylatek powinien to , a czterolatek tamto" . Po pierwsze każde dziecko rozwija się w swoim tempie . Po drugie testy i tabele rozwojowe różnią się między sobą w szczegółach , trzeba więc traktować je z ostrożnością .
To nie jest źle , gdy maluch czegoś nie robi . Po prostu warto się jemu przyjrzeć , z czym sobie świetnie radzi , a w czym warto mu pomóc . Trzeba przy tym pamiętać , że malec nie nauczy się niczego , pn. posługiwania się sztućcami , "sam z siebie" - zdobędzie tę umiejętność , jeśli będzie miał okazję i czas na ćwiczenia .
NASZ 4 - LATEK
Rozwój społeczny i emocjonalny
> okres buntu i uporu
> bije , kopie , ucieka
> w chwilach złości niszczy przedmioty
> ma napady złości
> może używać brzydkich wyrazów i niegrzecznie zwracać się do innych ludzi
> przeciwstawia się poleceniom
> przekracza wszelkie granice i łamie umowy
> fantazjuje , ale nadal nie potrafi oddzielić rzeczywistości od imaginacji
> zdarza się , że jest zbyt pewny siebie
> uwielbia prowadzić dyskusje
> potrafi być opiekuńczy i współczujący
> bawi się w grupie
> zaczyna się interesować różnicami płci
Rozwój fizyczny i motoryczny
> w czasie jedzenia korzysta z widelca i noża (do przysuwania potraw , smarowania pieczywa a nie krojenia)
> ubiera się i rozbiera przy niewielkiej pomocy z zewnątrz
> samodzielnie korzysta z toalety
> myje się , czyści samodzielnie zęby
> polepsza się sprawność motoryczna , np. narysowany człowiek ma ręce , nogi i głowę
> skacze na 1 nodze
> wspina się na drabiny
> świetnie radzi sobie z 3 kołowym rowerkiem
> nakłada nakrętki na słoiki , butelki
> układa puzzle
> ubiera i rozbiera się samodzielnie
Rozwój intelektualny
> zna około 1500 słów
> ma jeszcze problem z używaniem zaimków , np. mamo , czy mogę wyjść z ci państwo?
> rozróżnia , gdzie jest : przód , tył , na górze , pod spodem
> potrafi policzyć do czterech i więcej
> może pisać pierwsze litery i np. : swoje imię
> zaczyna rozumieć następstwo czasów , wie , że kiedy wstanie jest śniadanie , potem II śniadanie , obiad , itd.
> pyta , co oznaczają różne słowa
> chętnie słucha długich historii
> rozumie niektóre przeciwieństwa , np. mały - duży , suchy - mokry itd.
> zna większość kolorów
> zadaje mnóstwo pytań
> potrafi się bawić w jedną zabawę 10 - 15 minut
> zna piosenki i wierszyki , czasem sam układa piosenki
> rozróżnia czas
> pamięta dużo imion , nazw
> mowa jest zrozumiała
> lubi się bawić w zabawy tematyczne , np. w sklep , wyścigi samochodowe , teatr itd.
Jedzenie
Dziecko powinno zjadać trzy duże posiłki w ciągu dnia i dostawać dwie przekąski np. 2 sniadanie i deser . między czwartym a piątym rokiem życia poprawia się apetyt . Może być to wiek niechęci do jedzenia owoców i warzyw . Jak zachęcić przedszkolaka? Po pierwsze dawaj dobry przykład . Możesz też opowiadać o wpływie zdrowego odżywiania na siłę , wzrost i zdrowie . W sklepie możesz pozwolić mu wybrać jakiś owoc lub warzywo do spróbowania . Czterolatek ciągle się gdzieś śpieszy . Trudno mu usiedzieć przy stole . Chce pomagać w przygotowaniu potraw , nakrywaniu stołu . Pozwól mu .
Jak możesz pomóc swojemu dziecku?
* pozwól czterolatkowi na pewną samodzielność , np. daj mu możliwość oddalenia się od siebie na placu zabaw (oczywiście w zasięgu zwroku) , pozwól nakryć do stołu , nalać soku do szklanki itd.
* jesli używa brzydkich wyrazów powiedz , że w waszym domu takie słowa są nie do przyjęcia i tłumacz , że są ogólnie przyjęte normy , których ludzie powinni sie trzymać . W razie nieposłuszeństwa zagroź karą (np. wysłaniem dziecka do pokoju) i bądź konsekwentna/y
* czytaj dziecku i zachęcaj do samodzielnego poznawania liter . Próbujcie czytać napisy na pudełkach po żywności , tytuły w gazetach , itp.
* naucz dziecko waszego numeru telefonu i adresu
* ponieważ czterolatek uwielbia "sprawdzać się" i ma przy tym niespożytą energię , wymyślaj zabawy ruchowe pełne skakania , biegania , wspinania , odnajdywania rzeczy i różnych niespodzianek
* bawcie się w zabawy tematyczne , np. w sklep , teatr . dzięki nim możesz uczyć dziecko pożądanych zachowań
Pamiętaj , że każde dziecko rozwija się inaczej , więc wiadomości tu zawarte mają charakter wyłącznie informacyjny . Jeśli coś cię niepokoi skontaktuj się z lekarzem .
Czterolatek potrafi sam się ubierać , załatwia potrzeby fizjologiczne oraz samodzielnie je . Dzieci czteroletnie posługują się schematami przedmiotów i człowieka , potrafią też skomponować rysunek przedstawiający wiele obiektów . Przewaga jednej ręki nad drugą i ich zmiana podczas np. rysowania nie jest już tak częsta jek we wcześniejszych stadiach . Intencje jak i zdolności do reprezentacji graficznej stają się solidniejsze , dzieci chcą by ich rysunki były już rozpoznawalne przez innych . Jednakże to , co rysują jest nie tyle kopią prawdziwego przedmiotu , ile jedynie symbolem , choć trzeba przyznać , że zadowalającym . Poproszone o narysowanie domu , w którym mieszkają , nie narysują prawdziwego bloku lub bliźniaka , lecz stereotypowy domek , czyli coś , co posiada podstawowe cechy domu i jest raczej wyobrażeniem tego , co ogólnie wiedzą o domach niż o tym , co widzą w konkretnych budynkach . Ludzie rysowani są z całą twarzą , gdyż to ona przekazuje najwięcej informacji o człowieku , a postać będzie miała dwie ręce , dwie nogi i dwoje oczu . Dziecko czteroletnie potrafi rozpoznawać wiele miejsc i opowiadac o nich , poszczególne miejsca wiąże z osobami , obiektami i zdarzeniami .
W wieku czterech lat pospolite są zabawy zespołowe , z rówieśnikami . Miedzy chłopcami i dziewczynkami pojawiają się coraz dalej idące różnice pod względem zachowania oraz preferowanych form aktywności . Chłopcy wykazują wiąksze zainteresowanie klockami , wszelkiego rodzaju pojazdami do zabawy oraz przedmiotami , którymi można manipulować - chętnie też angażują się w różne formy aktywności ruchowej .
Czterolatek jest towarzyski - chętnie bawi się z kolegami w żołnierzy , sklep , przedszkole .
> lubi też zabawy inspirowane bajkami i programami telewizyjnymi (nie tylko przeznaczonymi dla dzieci)
> potrafi odwzorowywać prosty model złożony z klocków czyli zbudować coś wg narysowanego schematu
> ma dużą potrzebę ruchu i wyraźnie to pokazuje
> lubi aktywne zabawy na dworze : grać w piłkę , bawić się na placu zabaw , w wodzie
> lubi wszelkie zabawy artystyczne , konstrukcyjne , układanie puzzli , co przychodzi mu z coraz większą łatwością
> chętnie się przebiera i odgrywa małe scenki teatralne , lubi zabawy "w udawanie"
> lubi demonstrować przed rodzicami zabawy słowno - ruchowe , których nauczył się w przedszkolu , śmielsze dzieci biorą udział w przedstawieniach
> rysuje , maluje , koloruje , lepi z ciastoliny
> domaga się dłuższych bajek , lubi wiersze
> w zabawach wykorzystuje coraz bardziej różnorodny materiał konstrukcyjny - wszystko nadaje się do zrobienia wszystkiego !
Jakie zabawy i zajęcia możemy zaproponować naszemu czterolatkowi ? Oto kilka z nich :
Teatrzyk
Można dziecku zaproponować zorganizowanie teatrzyku . Dla urozmaicenia zabawy dobrze jest mu udostępnić rzeczy , których używają dorośli , przygotowanie kartonu z akcesoriami : ze starą sukienką mamy , koszulą taty , torebką , kapeluszem , parasolem itd. Ułatwi to małemu aktorowi ewentualne wcielanie się w role . Jeżeli dziecko zaprosi nas do zabawy to dowiedzmy się , jaką mamy mieć rolę i co powinniśmy robić .
Puzzle
Tworzenie puzzli z kartoników po żywności - rozcinanie opakowań po suchej żywności typu : ryż , herbata , mussli i dawanie dziecku do złożenia itd.
Zabawy twórcze
Dajmy dziecku kartoniki , łyżki , kawałki materiału , zakrętki od słoików , pudełka po jogurtach i zapytajmy co według niego można z tego zrobić?
Dom dla lalek
Dom dla lalek budujemy z kawałków sztywnego papieru , kartonu , materiałów . Wspólnie dekorujemy go na zewnątrz - malujemy , przyklejamy komin i dachówki , mocujemy firanki ze szmatek .
Naśladowanie kroków
Prezentowanie różnych śmiesznych sposobów chodzenia , np. : idę jak pani na szpileczkach , idę wielkimi krokami , idę skokami , idę tiptopkami . Zachęcamy dziecko do wymyślania i prezentowania różnych kroków .